Waar krijg je slijm in je longen en luchtwegen

Slijm (mucus in het latijn) wordt door het slijmvlies van de bovenste luchtweg gemaakt.
Door trilhaarwerking van dat slijmvlies wordt het slijm dat op het slijmvlies ligt verplaatst naar de ingang van de slokdarm.

In normale omstandigheden merk je niet dat je slijm hebt.

We hebben het dan over normaal helder/schoon slijm.

Er is ook niet-normaal slijm.
Dit slijm ervaren wij als vervelend, omdat de kleur of de dikte niet normaal is.
Bij een te dunne samenstelling (loopneus, allergie), te dikke samenstelling (kleverig en ingedikt), te veel of te weinig slijm kunnen klachten ontstaan en word je slijm bewust.

Die bewustwording geeft dus aan dat slijm niet het normale slijm is wat er hoort te zijn en wat je niet hoort te merken, maar afwijkend slijm.

Functie van slijm

Om te begrijpen wat afwijkend slijm is, moet eerst duidelijk zijn wat de functies van slijm zijn:
Het houdt lichaamsvreemde stoffen buiten het lichaam (barrièrefunctie);
Afvoer van viezigheid, Ultra-Fijnstof.
Het maakt voedsel gemakkelijker slikbaar;
Het is nodig voor goede smaakbeleving;
De stemvorming.

Waar komt slijm vandaan
Afwijkend slijm dat klachten geeft, kan dus komen uit:
Neus, bijvoorbeeld bij verkoudheid/griep of ontregeld slijmvlies of bij roken.
Neusbijholten, bij chronische irritatie (roken, neusbijholtenontsteking)
Keel, bijvoorbeeld door irritatie van maagzuur (reflux), roken of schrapen; verkoudheid en griep
Longen, bij longaandoeningen en roken

De klachten van slijm
moeilijker slikken (tot kokhalzen aan toe)
Brok in de gevoel
Kuchen en hoesten
Smaakstoornis (vieze of afwijkende smaak)
Nare rare geur
Keelpijn (bij te droog slijmvlies)
Verminderde eetlust
In zeer ernstige gevallen kan slijm een symptoom zijn van keelkanker

Alarmsymptomen bij slijm
Slijm alléén is vervelend, maar gaat eigenlijk altijd over met of zonder aanpassingen in het leven. Maar de combinatie van slijm met één of meer van onderstaande klachten verdient aandacht:

Bloed in het slijm
Slikpijn
Uitstralende pijn naar één oor of beide oren
Onverklaard gewichtsverlies. Dus wel goed eten, maar toch afvallen
Deze bovengenoemde klachten verdienen een bezoek aan de KNO-arts.
De KNO-arts zal uitgebreider (kijk)onderzoek doen.

De KNO-arts en slijm
Voor de KNO-arts is slijm van de luchtwegen van belang, omdat slijm nodig is om de bovenste luchtweg goed te laten functioneren.
Slijm van de bovenste (neus/keel) en onderste (longen) wordt doorgeslikt en zo afgevoerd naar de maag. Het gaat om meer dan 1 liter slijm per dag, dat we doorslikken zonder het te weten.
Een KNO-arts houdt zich niet bezig met normaal slijm, maar alleen met afwijkend slijm.

Wat doet de KNO-arts
Een KNO-arts kan met het blote oog, instrumentarium en met een gewapend oog (een starre of flexibele optiek) het slijmvlies tot aan de ingang van de luchtpijp en slokdarm beoordelen. Daarna kan de KNO-arts in samenspraak met de patiënt beoordelen wat er echt aan de hand is. Is het noodzakelijk om iets te doen of is geruststelling met uitleg nodig.

Behandeling en tips
Roken stoppen/rokerige omgeving mijden.
Roken is de belangrijkste oorzaak van slijm.
Door het inademen van toxische stoffen als nicotine en tabak wordt het slijmvlies van bovenste en onderste luchtwegen geïrriteerd.
Hierdoor wordt meer slijm gemaakt in de foute samenstelling.

Sommige rokers ontwikkelen pas echt veel slijm als ze gestopt zijn met roken; blijkbaar is dat een zuiverende methode van het slijmvlies om te herstellen.

Slijm dat door frequent hoesten nog wel loskomt bij het roken, kan blijven vastzitten wanneer je gestopt bent met roken. Dat geeft vaak een vervelende brokgevoel in de keel.

Pas na 6-12 maanden zal het slijmvlies van de luchtwegen gezonder kunnen worden en zal slijm in hoeveelheid minderen en van de juiste samenstelling worden. Tenzij het slijmvlies te ernstig is beschadigd.

Schrapen

Vermijdt schrapen, het veroorzaakt verkeerd slijm
Schrapen irriteert het slijmvlies door een soort schaafwond te veroorzaken. Het geschaafde deel van het slijmvlies maakt vervolgens verkeerd slijm (te dik en te weinig).

Gedeelten van het slijmvlies transporteren ook het slijm niet goed meer, zodat stagnatie ontstaat met (extra) indikking van slijm.

De behandeling bestaat uit het schrapen stoppen.
Dat klinkt eenvoudig, maar vaak is het schrapen een gewoonte geworden. Deze gewoonte is lastig af te leren. Op de pagina brokgevoel leest u hoe het toch mogelijk is.

Veel water drinken
Als het slijmvlies droog is, kunt u twee dingen doen:
Meer door de neus ademhalen (bij een aandoening van de neus kan een KNO-arts hier onderzoek en eventueel een behandeling doen,
Het slijmvlies vochtig houden door neusdouche en meer drinken van water en/of bosbessensap.

Niet schreeuwen
Schreeuwen geeft niet alleen schade van de stembanden, maar kan ook het slijmvlies van de bovenste luchtweg irriteren met slijm als gevolg. Dat kan zelfs pijnlijk zijn!
Niet schreeuwen kan dan een eenvoudige oplossing zijn.

Neusdoorgankelijkheid verbeteren
Als u niet goed door de neus kan ademen allergie, verkoudheid, neusbouwafwijking, gaat u automatisch meer door de mond ademen.

Het slijmvlies van de bovenste luchtweg kan slecht tegen slecht voorbereide (gezuiverd, bevochtigd, verwarmd) lucht en droog teveel uit: slijm dikt in! De oplossing is dus het verbeteren van de neusfunctie.

De oorzaak van het probleem moet dan achterhaald worden, zodat een consult bij de huisarts in eerste instantie is aangewezen.
 

Bij slijm of neusverstopping door korstjes, is het inhaleren met Microscopisch fijn Himalaya zout of zoutoplossing in water soms verstandig.
 

Roken:
Door roken ontstaat er een chronische ontsteking van de luchtwegen, waardoor er meer slijm wordt aangemaakt.
De kleine luchtwegen en longblaasjes kunnen hierdoor beschadigd raken.
Op den duur kan dit leiden tot een chronische vernauwing van de luchtwegen.

Luchtvervuiling komt vooral in onze woningen voor.
Bij de term luchtverontreiniging denk je in eerste instantie aan de vervuiling van de leefomgeving buiten. 

We brengen het grootste deel van onze tijd binnenshuis door.
Daarom kan vervuilde binnenlucht nadelige gevolgen hebben voor onze gezondheid. Het verergert of veroorzaakt gezondheidsproblemen zoals:
astma;
allergieën;
chronische bronchitis;
sommige kankers.

Oorzaken van luchtvervuiling binnenshuis
Vervuilde binnenlucht wordt veroorzaakt door fysische, biologische of chemische factoren.

Enkele voorbeelden van fysische factoren zijn:
Temperatuur
Vochtigheid
Vezels (bijv. asbest)
Stof
Straling (bijv. radon, een afvalproduct van uranium dat afkomstig is uit de bodem).

Biologische factoren
Biologische factoren die luchtvervuiling binnenshuis veroorzaken zijn:
Virussen
Bacteriën

De belangrijkste bron van bacteriën in de binnenlucht is de mens zelf.
Schimmels
Waterschade en vocht zorgen er vaak voor dat grote hoeveelheden schimmels of hun bijproducten zich verspreiden in huis.
Huisstofmijten
Huidschilfers van mensen en dieren.

De belangrijkste stoffen die een allergische reactie veroorzaken (allergenen) in de binnenlucht zijn afkomstig van: 
Huid en uitwerpselen van dieren
Schimmels
In mindere mate huisstofmijten en planten.

De belangrijkste chemische factor binnenshuis is tabaksrook, zowel wanneer je actief als passief rookt.

Andere belangrijke chemische factoren zijn.
Vluchtige organische stoffen (VOS) in het verkeer, maar ook bijvoorbeeld in:
Verf
Reinigings- en ontsmettingsproducten
Insecticide
Bouwmaterialen.
Verbrandingsgassen
Bijv. van sigaretten

Formaldehyde, ook wel spaanplaatgas genoemd
Dit komt vrij uit bepaalde lijm en hars, aanwezig
Inisolatiemateriaal
Nieuwe meubels
Verf

Aanorganische gassen, zoal
Ksoolstofmonoxide (CO), door slechte verbranding uit kolenkachels
Koolstofdioxide (CO₂)
Stikstofdioxide (bijv. gasfornuis)
Ammoniak

Organische chemicaliën, uitgestoten door
Bouwmaterialen
Vernis
Lijm
Bekledingsmaterialen
Verbrandingsprocessen.

Gevolgen van luchtvervuiling binnenshuis
Toxischeschimmelsyndroom en sickbuildingsyndroom

Vochtschade in een gebouw veroorzaakt een grote hoeveelheid schimmels.
Dat kan allerlei klachten veroorzaken, die we groeperen onder de naam ‘toxischeschimmelsyndroom’.

Mensen die in huizen leven die beschadigd zijn door vocht, hebben inderdaad vaker last van:
Irritatie
Luchtweginfecties
Algemene en allergische symptomen.

Deze symptomen lijken erg op die van het ‘sickbuildingsyndroom’:
De precieze oorzaken van dit syndroom zijn niet bekend. Waarschijnlijk zijn de klachten te wijten aan verschillende verontreinigende factoren in gebouwen.

Het sickbuildingsyndroom kan optreden bij maar liefst 30% van de werknemers in nieuwe kantoorgebouwen.

Je kan last hebben van:
Iirritatie van de ogen en de keel
Hoofdpijn
Vermoeidheid
Verstopte neus
Huiduitslag en een droge huid
Hortademigheid
Hoesten
Duizeligheid
Misselijkheid.

Ook vervuilende stoffen in huis kunnen allergische reacties uitlokken.

Deze reacties kunnen onmiddellijk optreden zoals:
Astma
Atopisch eczeem
Atopische rinitis
Een onmiddellijke allergische reactie is meestal een gevolg van
Blootstelling aan dieren of de stoffen die ze uitscheiden
Schimmels
Huisstofmijt
Uitgesteld optreden, zoals
Boerenlong
Irritatie

Sommige materialen geven formaldehyde af zoals:
Spaanderplaat
Sommige meubelmaterialen
Lak.

Formaldehyde is een stof met een typisch bijtende geur.
Het irriteert de slijmvliezen van de:
Ogen
Neus
Luchtwegen.

Sommige stoffen, zoals asbest, kunnen het risico op longkanker verhogen.

Wat kan je zelf doen?

Luchten en ventileren

Lucht en ventileer binnenruimten voldoende.
Zo creëer je een gezond milieu in huis, en bescherm je je gezondheid.
Luchten doe je door ramen en deuren wijd open te zetten.
Doe dat één of twee keer per dag, een kwartier of een halfuur lang.
Kies ramen en deuren die in contact staan met de buitenlucht.
Zich niet aan de straatkant bevinden.
Is dat niet mogelijk, verlucht dan het best buiten de spitsuren.
Doe dat vooral wanneer er extra vocht in de binnenlucht komt.

Zoals bij het:
Douchen
Koken
Zo voorkom je dat hinderlijke en schadelijke stoffen en gassen zich ophopen.

Ventileren doe je door de lucht in huis voortdurend te verversen:
Laat de vervuilde binnenlucht naar buiten stromen en vervang ze door minder verontreinigde buitenlucht.

De meest eenvoudige manier is om klepraampjes of roosters die tegenover elkaar liggen open te zetten.

Zo kan de lucht continu goed doorstromen en verbetert de kwaliteit van het binnenmilieu sterk.

Andere tips

Vermijd schadelijke stoffen en gassen:
Rook niet binnen.
Gebruik geen luchtverfrissers.
Die bevatten vluchtige organische stoffen (VOS).
Kijk je huis na op technische defecten.
Laat je schoorsteen 1 keer per jaar schoonmaken.
Laat apparaten die warm water produceren (waterverwarmers en badgeisers) regelmatig nakijken.

Vermijd vocht:
Probeer de was niet binnen te drogen.
Gebruik een dampkap bij het koken.
Plaats meubels, beelden en zware gordijnen op minstens 10 cm afstand van de muren.
Verwarm je woning voldoende om vochtproblemen te voorkomen.
Dek vochtige plaatsen nooit af door er iets voor te zetten.
Los vochtproblemen op.

Vermijd schimmels:
Bewaar GFT-afval (bron van schimmels) buiten.
Verwijder schimmels met javel verdund in water.

Vermijd huisstofmijt:
Was het beddengoed wekelijks op 60 graden.
Vermijd tapijten en kussens.
Zorg voor voldoende lichtinval. Huisstofmijten houden niet van licht.

Ga verstandig om met schoonmaakmiddelen:

Gebruik een schoonmaakmiddel dat:
Niet irriteert
Onschadelijk is voor de gezondheid
Doseer schoonmaakmiddelen juist: meer is niet beter
Vermijd producten met gevaarsymbolen
Lees goed de etiketten en gebruiksaanwijzingen
Ontsmetten met bleekwater is zelden nodig
Reinigen met een allesreiniger is meestal voldoende

Wat kan je arts doen?
Je huisarts is de ideale persoon om milieugezondheidsproblemen vast te stellen, omdat hij:
Jou en je gezin kent
De omgeving waarin je woont kent
Weet waar je werkt.
Je huisarts kan:
Je vragen om een milieu-expositievragenlijst in te vullen;

Op basis van die vragenlijst en een lichamelijk onderzoek kan hij nagaan of het milieu mogelijk een rol speelt bij je klachten.

Eventueel een bloedstaal nemen voor een toxicologisch onderzoek.
Een MMK (medisch milieudeskundige) aanstellen.
Dat is een specialist in milieugezondheidskunde die eventueel een woonomgevingsonderzoek komt doen.
Hij inspecteert dan je woning en laat zo nodig metingen uitvoeren.

Bronnen

https://www.gezondleven.be/themas/gezondheid-en-milieu/gezond-binnen

https://www.gezondleven.be/themas/gezondheid-en-milieu/gezond-binnen/gezonde-binnenlucht/ventileren-en-verluchten

Hou je kot gezond: enkele vuistregels

Bron: Boven IJ Ziekenhuis