Slagaderen en zuurstof en het bloed-vatenstelsel

Meten = Weten

Slagaderen  en zuurstof
Slagaders vervoeren zuurstofrijk bloed van het hart naar de organen en weefsels. Deze bloedvaten hebben een heel stevige, elastische wand. Ze persen het bloed, dat onder grote druk uit je hart wordt gepompt, door je lichaam. In tegenstelling tot onze aders hebben slagaders geen kleppen. Door aan je slagaders te voelen, bijvoorbeeld die in je pols, kun je je hartslag meten. Daarom heten deze bloedvaten slagaders.
 

Hoeveel slagaders heeft een mens?
De mens heeft meer dan twintig grote slagaders. In het lichaam vertakken de grote slagaders in kleinere slagaders en vervolgens in talloze kleine haarvaten. Als je alle slagaders, aders en haarvaten in je lichaam aan elkaar zou knopen, dan kom je op wel 100.000 kilometer uit. Dat is tweeënhalf keer de omtrek van de aarde!
 

Waar zitten je slagaders?
De bekendste slagader is de aorta, de grote lichaamsslagader. Die loopt vanuit het hart door de buik richting de benen. In de aorta stroomt het bloed op zijn hardst: wel 50 cm per seconde. Andere bekende slagaders zijn de kransslagaders. Dat zijn de bloedvaten die het hart van bloed voorzien. Overige slagaders lopen door je hele lichaam. Uiteindelijk zijn het de haarvaatjes die jou van het puntje van je neus tot in je kleine teen van zuurstof voorzien.
 

Het verschil tussen slagaders en aders
Slagaders vormen samen met je aders en haarvaten je bloedvatenstelsel. Waar je slagaders zuurstof en voedingsstoffen naar je organen en weefsels vervoeren, zorgen je aders ervoor dat kooldioxide en afvalstoffen worden afgevoerd. 

Aders hebben een dunnere wand dan slagaders en liggen meer aan de oppervlakte. Door deze bloedvaten stroomt het bloed terug naar het hart. Om te voorkomen dat het bloed terugstroomt hebben veel aders kleppen, die zorgen voor eenrichtingsverkeer richting het hart. 
 

Over zuurstof in de slagader
Slagaders transporteren zuurstof van het hart het lichaam in.
Maar eerst moet de zuurstof opgehaald worden. Daar zorgt de longslagader voor.
Dat is de enige slagader die zuurstofarm bloed vervoert.
Dit bloedvat loopt van het hart naar de longen en vormt onderdeel van de kleine bloedsomloop.

In de longen vindt de uitwisseling tussen kooldioxide en zuurstof plaats in de dunste haarvaatjes. Deze liggen aan de oppervlakte en kunnen kooldioxide afgeven en zuurstof opnemen uit de lucht in je longen.

De longader vervoert vervolgens het zuurstofrijke bloed naar je hart.
 

Wat is een slagaderlijke bloeding?
Een slagaderlijke bloeding ontstaat als een slagader beschadigd raakt, bijvoorbeeld door een diepe snijwond. Bij een slagaderlijke bloeding spuit het bloed er met grote, krachtige stoten uit.

Als zo’n bloeding niet snel gestopt wordt, kan deze dodelijk zijn. Gelukkig maar dat die belangrijke bloedvaten diep in je lichaam verstopt zitten. Daardoor zijn ze beter beschermd dan de aders.
Hoewel aders makkelijker geraakt worden, is de kans op massaal bloedverlies kleiner.
Het bloed stroomt er minder snel.

Bloedvatenstelsel
Het bloedvatenstelsel is het geheel aan bloedvaten in je lichaam.
Hier stroomt je bloed doorheen. Je bloedvatensysteem bestaat uit slagaders, aders en haarvaten.
Deze bloedvaten vormen het wegennet waarlangs je bloed al je cellen, weefsels en organen van zuurstof en voedingsstoffen voorziet.
Daarnaast worden afvalstoffen afgevoerd.
 

Wat zijn bloedvaten?
Bloedvaten zijn geen ondoordringbare buizen. De hele dag door vindt er transport plaats, niet alleen binnen de vaten met de bloedstroom mee, maar ook dwars door de bloedvatwand heen. 

Bloedvaten zijn aan de binnenkant bekleed met een enkele laag cellen. Deze bloedvatcellen zijn in staat om bijvoorbeeld afweercellen te laten passeren zonder dat er een druppel bloed naar buiten lekt. Zo kunnen onze afweercellen naar elke plaats in je lichaam toe bewegen om daar een infectie te bestrijden.
 

Hoe werkt je bloedvatenstelsel?
Al je verschillende bloedvaten vormen samen een gesloten systeem.
Je hart zit ertussen en werkt als een pomp die alles draaiende houdt. Je longen zijn nodig voor de aanvoer van zuurstof en de afvoer van kooldioxide.
Je nieren nemen afvalstoffen uit je bloed op en zorgen dat je die uit kan plassen. Je lever maakt belangrijke eiwitten en neemt afvalstoffen op.

Zo werkt je bloedvatensysteem met je hart en de rest van je lichaam samen.
 

Welke bloedvaten zijn er?

• Aders 
• Slagaders
• Haarvaten 

Wat is de functie van bloedvaten?

• Aders vervoeren zuurstofarm bloed en afvalstoffen van de organen naar het hart toe.
• Slagaders brengen zuurstofrijk bloed en voedingsstoffen naar je organen toe.
• Haarvaten zijn de haarfijne bloedvaatjes waarin de rode bloedcellen zuurstof en kooldioxide afgeven of opnemen. Deze vaatjes zijn zo fijn dat de rode bloedcellen zuurstof uit de lucht kunnen oppikken. Dat gebeurt in de longen.

Hoeveel bloedvaten heeft een mens?
De mens heeft miljoenen grote en kleine bloedvaten. Alle bloedvaten achter elkaar hebben een lengte van wel 100.000 km. Dat is 100 miljoen meter! 
 

Wat gebeurt er als een bloedvat beschadigd raakt?
Als je door een verwonding gaat bloeden, komt dat omdat er een bloedvat beschadigd is. Een bloeding kan uitwendig of inwendig zijn.
Ook een bloeduitstorting, een blauwe plek,  is een bloeding, maar dan onderhuids. 

Als iemand veel bloed verliest, bijvoorbeeld bij een ongeluk of tijdens een bevalling, kunnen meerdere bloedtransfusies noodzakelijk zijn. Voor deze bloedtransfusies is donorbloed nodig.
 

Wat weet Sanquin van slagaders?
Onderzoekers van Sanquin weten veel van bloedvaten.
Wist je dat afweercellen dwars door onze bloedvaten heen kunnen bewegen om ontstekingen in je lichaam te bestrijden?
Bij veroudering kunnen onze slagaders minder soepel en elastisch worden en neemt de kans op beschadiging en scheuring toe.
Er ontstaat slagaderverkalking, oftewel atherosclerose.
Met alle kennis van gezonde en zieke bloedvaten willen onze onderzoekers betere medicijnen en therapieën ontwikkelen. 

Bron:   

01-21