Verkouden zijn is een infectie in je luchtwegen.

Eerst even of jij je hier ook in herkend.
Het is een zomerdag, snikheet, je zit in de auto van een kennis, zucht alle twee van die snikhete auto, dus hup maar vlug de airco in de auto op koud, ja ja heel koud.
Je denkt: als ik daar maar niet verkouden van wordt, want je hebt slechte ervaringen met airco’s op je werk, in het vliegtuig en in wachtkamers.

Je komt thuis en je denkt de irritatie in je keel en luchtwegen al te voelen.

Maar je wacht af, het kan mee vallen.
Een week later, ben je ziek thuis, je ligt te hoesten en te bulderen op de bank.

Verkoudheid
Verkoudheid of gewoon een neusverkoudheid genoemd is een infectieziekte van de bovenste luchtwegen die zich makkelijk verspreidt en meestal leidt tot een ontsteking in de neus.
Tot de symptomen behoren: hoesten, keelpijn, neusverstopping, een loopneus en koorts.

Meestal verdwijnen de symptomen na zeven tot tien dagen.
Sommige symptomen kunnen echter tot drie weken aanhouden.
Er zijn meer dan tweehonderd virussen die een verkoudheid kunnen veroorzaken.

(Oppervlaktestructuur van een rhinovirus, een van de belangrijkste verwekkers van verkoudheidafbeelding Wikipedia)

De rinovirussen zijn de belangrijkste verwekkers, soms een coronavirus.

Een acute infectie van de neusholte en neusbijholten, keel of het strottenhoofd (infectie van de bovenste luchtwegen) wordt aangeduid met de delen van het lichaam die het meest zijn getroffen. Verkoudheid is vooral van invloed op de neus, faryngitis op de keel en sinusitis op de neusbijholten.

De symptomen worden meer veroorzaakt door een reactie van het afweersysteem op de infectie dan door aantasting van weefsel door de virussen zelf.
Handen wassen is de voornaamste manier om infectie te voorkomen.

Verkoudheid een ernstige bedreiging voor mensen met COPD en luchtwegklachten
Een verkoudheid is lastig voor gezonde mensen, maar mensen  met COPD beschadigde luchtwegen en longen is verkoudheid zéér bedreigend.  

Functie van luchtweg-trilharen

Trilharen zijn sterke structuren die specifieke cellulaire functies vervullen, zoals voortbeweging, waarneming van omgevingssignalen, of het geleidelijk naar buiten werken van de slijmlaag in de luchtwegen.
Een trilhaar is ongeveer tien micrometer lang en 0,2 micrometer dik.
Het gaat erom dat de luchtverontreinigingen niet in de longen kunnen komen.  

In de luchtwegen zit slijm. Ingeademde fijnstofdeeltjes en bacteriën plakken aan het slijm.
Als de trilharen bewegen wordt het slijm samen met het stof en de bacteriën naar de keelholte gebracht, om vervolgens door te slikken of uit te spuigen.

Wat doet een slijmbekercel?
Een slijmbekercel produceert slijm.
Deze cellen komen in het lichaam onder andere voor in de luchtwegen en het darmkanaal.
De trilhaarcellen vervoeren dit slijm met de verontreiniging naar de mondholte waar het doorgeslikt kan worden.

COPD patiënten sneller longontsteking

Bij gezonde goed functionerende luchtweg-trilharen is de kans op infecties en een longontsteking veel kleiner en je hoest minder.

Maar bij COPD patiënten zijn de trilharen beschadigd en functioneren slecht of bijna niet, met het gevolg dat de COPD patiënt veel meer moet hoesten om het slijm met bacteriën kwijt te raken, dus ook veel sneller longontsteking krijgen.

In de luchtpijp bevinden zich ook de slijm afscheidende slijmbekercellen met beweeglijke haartjes, de trilhaarcellen.

Luchtweg-trilharen kunnen nog herstellen.
Er is een kans dat de trilhaartjes die de slijmvliezen van de luchtwegen bekleden nog kunnen herstellen.
Hoe langer je bloot gestaan hebt aan verontreinigingen zoals fijnstof, gassen, virussen en bacteriën en daarmee COPD hebt ontwikkeld, hoe kleiner de kans op herstel, omdat de trilhaartjes en de slijmvliezen steeds weer zwaar belast worden.

Het longweefsel gaat niet verder kapot.
Wanneer je zorgt de verontreinigde lucht zoveel mogelijk te beperken en inademt, belast je niet langer je luchtweg-trilharen waarmee de verdere achteruitgang stopt.

Zijn er medicijnen voor verkoudheid ?
Er is geen medicijn tegen verkoudheid, maar de symptomen kunnen wel worden bestreden. Verkoudheid is de meest voorkomende infectieziekte bij mensen.

Gemiddeld worden volwassenen twee tot drie keer per jaar verkouden.
Kinderen worden gemiddeld zes tot twaalf keer per jaar verkouden.
Mensen krijgen deze infecties al sinds de vroegste tijden.
Mensen kunnen drager zijn van een virus en het doorgeven aan anderen zonder zelf symptomen van een verkoudheid te vertonen.
 

Dit zegt de kleur van je snot over je gezondheid.

Groen en geel snot: in strijd tegen verkoudheid

Jouw lichaam produceert veel snot, zeker wanneer je verkouden bent, een allergie hebt of last hebt van een irriterende stof. De kleur van snot kan veel zeggen over je gezondheid. Daarom is het verstandig om - als je meer of ander snot produceert dan normaal - het altijd even te (laten) controleren. Wat is de kleur van jouw snot: geel, groen, rood, wit of bruin? En wat zegt het over je gezondheid?

Maar eerst: wat is snot precies? Snot is eigenlijk slijm. Je mond, neus, keel, longen, maag en darmen zijn namelijk bekleed met slijmvlies, wat bestaat uit een laag cellen die slijm produceert. Slijm heeft een beschermende functie: het houdt het weefsel eronder vochtig. Het slijm in je luchtwegen vangt stof en ziekteverwekkers op en voert deze af. Zo komt het niet verder in je lichaam terecht. Het slijmvlies van je neus bevochtigt de lucht die je inademt. Zodra het slijm uit je neus komt, noemen we het snot.

Helder snot

Gezond snot hoort er in het algemeen helder en een beetje transparant uit te zien. Het heeft een plakkerige textuur, waardoor het eruitziet als lijm. Als je snot er zo uitziet, dan is de kans groot dat je geen virus of infectie hebt. Er zijn natuurlijk uitzonderingen: je kunt een oor- of holteontsteking hebben, terwijl je snot gewoon helder van kleur is. Wanneer je andere symptomen hebt, raadpleeg dan altijd een arts.

Wit snot

Als je verkouden begint te worden, dan kan je snot wit van kleur zijn. Ook kan het plakkeriger en dikker zijn dan je gewend bent. Dit komt doordat er meer snot door je lichaam wordt geproduceerd. Het kan ook zijn dat je te veel zuivelproducten eet of drinkt. Het vet in zuivelproducten maakt je snot dikker en taaier. Bij een verkoudheid kun je dus ook het beste minder zuivelproducten tot je nemen.

Geel snot

Geel snot duidt meestal op een virus of infectie aan de bijholte van de neus. Dit kun je merken aan een verkoudheid. Als je snot geel van kleur is, is dat vaak een goed teken. Het betekent dat je lichaam aan het vechten is tegen een bacterie. De witte bloedcellen zorgen ervoor dat de bacterie je lichaam verlaat. Zodra de witte bloedcellen uit je lichaam zijn, heeft je snot een gele of groene kleur. In het begin kan het snot licht of fel van kleur zijn, maar na een paar dagen wordt deze donkerder.

Groen snot

Groen snot kan erop wijzen dat je een bacteriële infectie of schimmelinfectie hebt. Een type witte bloedcel, leukocyten, zorgt voor deze groene kleur. Net als bij geel snot, zijn deze aan het vechten tegen de bacterie. Het snot kan ook de eerste dagen licht van kleur zijn, waarna het steeds donkerder wordt. Houdt de kleur langer dan een week aan, of worden de symptomen erger door bijvoorbeeld koorts, dan is het raadzaam om een afspraak te maken met je (huis)arts.

Rood of bruin snot

Heb je rood of bruin snot? Dan kan het zijn dat er bloed in je snot aanwezig is. De kleur kan felrood zijn, maar het kan ook lichtrood of zelfs donkerbruin zijn. Het hoeft niet altijd reden te zijn voor paniek: de kans is groot dat je sinussen ontstoken zijn. Sinussen zijn met lucht gevulde holten links en rechts van de neus. Het kan ook zijn dat je een schrale plek in je neus hebt, of dat er een stukje huid beschadigd is. Zodra je rood slijm ophoest, kan dit betekenen dat je bronchitis hebt. Wanneer dit meerdere dagen aanhoudt en je andere symptomen hebt, zoals koorts, dan is het verstandig om een (huis)arts of medisch specialist te bezoeken. Raadpleeg bij het ophoesten van helder bloed, zonder slijm, altijd direct een medisch specialist.

De wonderen wereld van de ui bij verkoudheid:

Inhaleren van uien-nevel vergroot de weerstand tegen infecties en schimmels van luchtwegen.

Uien werken zeer goed tegen infecties, schimmels en bacteriën.
De ui wordt als medicinaal voedsel al honderden jaren gebruikt als verdrijver van ziekten.
Deze werking wordt door de wetenschap bevestigd.
De ui wordt beschouwd als natuurlijk antibioticum.

Fijn gesneden uien naast je bed maakt terwijl je slaapt, je luchtwegslijm los.
Er is nog een huismiddel dat je kan proberen wanneer je voelt dat er slijm in je longen begint te vormen, voordat het echt een probleem wordt. Je hoeft alleen maar een ui in stukjes te snijden en het de hele nacht op het nachtkastje naast je bed te laten liggen.
Tijdens het slapen zal je de componenten die in uien zitten inademen, wat je luchtwegen zal reinigen.

Rauwe uien hebben de eigenschap om bacteriën in de mond en luchtwegen te bestrijden.

Uien werken uitstekend voor als u natuurlijke mondverzorging en luchtwegen gaat toepassen.
Bij de biologische uienteelt wordt gebruik gemaakt van natuurvriendelijke bestrijdingsmiddelen.

Zo kan ik met de ui de lucht zuiveren in een kamer die ik net geverfd heb en waar de scherpe verflucht me op de keel slaat, leg de in vieren gesneden ui in een teiltje, net onder water en zet deze op de grond in die kamer, na een half uur al een merkbaar verschil.

Heb ik een verstopte neus?
Keelpijn?
En kan ik er niet van slapen?
Dan geef ik mezelf een uien-omslag om de hals, of liever nog, ik laat iemand dat voor me klaarmaken, dat is helemaal fijn.

Andere preventieve maatregelen tegen verkoudheid als je COPD hebt.

Kippensoep
Studies hebben aangetoond dat kippensoep helpt bij griep en verkoudheid.
De stoom die van de soep afkomt, verlicht de verstopping van neus en borst. Bouillon schijnt ontstekingsremmende eigenschappen te hebben. De beweging van witte bloedlichaampjes, die aanzetten tot het vermeerderen van slijm in neus en longen, wordt gestopt.

Water drinken.
Bij griep en verkoudheid geldt in het algemeen dat je veel water moet drinken.
Water is het belangrijkste bestanddeel van de mens en helpt afvalstoffen te verwijderen.
Drink niet te veel dranken die vocht onttrekken, zoals koffie en alcohol.
Ook melk is niet goed, omdat het aanzet tot slijmvorming.

Kruidenthee
Kruidenthee daarentegen is uitstekend bij griep of verkoudheid.
Meng gelijke delen vlierbloesem, pepermunt en duizendblad en doe één tot twee eetlepels van dit mengsel in een beker heet water.
Eventueel kun je wat honing, gemberwortel en een kaneelstokje toevoegen.
Drink deze thee bij voorkeur voor het slapen gaan.

Gemberwortelthee
Gemberwortelthee onderdrukt de rillingen en het algemene gevoel van misère.
Rasp een 2,5 cm lang stuk geschilde gemberwortel.
Meng de geraspte gember met twee kopjes koud water en breng het aan de kook.
Laat het geheel nog vijf minuten door pruttelen.
Voeg vervolgens een halve theelepel cayennepeper toe en kook het geheel nog een minuut door. Doe er ten slotte twee eetlepels citroensap en wat honing bij. Drink het brouwsel zo warm mogelijk.

Citrusvruchten
Grapefruit en citroen bevatten veel vitamine C en helpen bij het functioneren van je lever en dus je immuunsysteem. Andere citrusvruchten zijn minder geschikt, omdat ze te zoet zijn om de afvoer van gifstoffen door de lever te bevorderen.

Knoflook
Zodra je de eerste verschijnselen van griep of verkoudheid bemerkt, kun je het beste twee tenen rauwe knoflook eten. Knoflook heeft namelijk een sterke antibacteriële werking. Om de sterke geur van knoflook uit je mond wat te onderdrukken, kun je het beste op peterselie kauwen.

Waterijsjes
Eén van de verschijnselen bij griep en verkoudheid is een vervelende keelpijn. Veel drinken en op een snoepje of dropje zuigen, kan verlichting geven. Ook het zuigen op waterijsjes of ijsblokjes helpt. Deze huismiddeltjes werken vaak net zo goed als dure zuigtabletten van apotheek of drogist.

Geen honger
Meestal heb je niet veel trek als je je grieperig of verkouden voelt.
Het is niet erg om wat minder te eten, als je maar wel veel drinkt.
Wil je toch wat eten, eet dan licht verteerbaar voedsel, zoals soep, rijst of kip.

Mierikswortel
Mierikswortel heeft goede hoeveelheden vitamine C , een krachtige in water oplosbare antioxidant. 100 g verse wortel bevat 29 mg of 41% van de dagelijkse aanbevolen waarden. Vitamine-C helpt virale infecties te verminderen door de immuniteit te verhogen. Het helpt ook schadelijke vrije radicalen uit het lichaam te verwijderen en kan het helpen beschermen tegen kankers, ontstekingen en infecties. 
Bron: http://www.solidewij.nl/mierikswortel-voedingsfeiten-en-gezonde-eigenschappen/

Hoestsiroop
Hoesten, nog een typisch verschijnsel bij met name verkoudheid. Regel nummer één is: onderdruk het hoesten niet! Hoesten houdt de luchtwegen namelijk schoon.

Zoek je naar wat verlichting.
Maak dan eens een hoestsiroop van bijvoorbeeld gesmolten boter met bruine suiker of honing.  Of neem ½ kopje honing, 5 eetlepels citroensap en een ½ kopje heet water. Meng de honing en citroen met een lepel net zo lang totdat de ingrediënten goed met elkaar vermengd zijn. Voeg daarna al roerende het hete water erbij. Is de siroop te dik? Voeg dan wat extra heet water toe. Neem bij hoest twee tot drie keer per dag een eetlepel van deze honingsiroop. De siroop is een paar dagen houdbaar mits je deze in de koelkast bewaart.

Een ander prima hoestmiddel dat slijmoplossend werkt en de keel verzacht, maak je van honing met zonnebloemolie. Roer twee eetlepels honing en twee eetlepels zonnebloemolie door elkaar. Neem zo nu en dan een theelepeltje van dit mengsel.

Stomen
Door te stomen kun je een holteontsteking voorkomen. Giet kokend water in een grote schaal. Doe er kamille, eucalyptus en tijm in om het slijm los te maken en de keelpijn te verzachten. Sla een handdoek over je hoofd en ga vijf tot tien minuten vlak boven de bak hangen. Snuif de stoom op door je neus en adem uit door je mond. Herhaal dit twee keer per dag.

Uitzieken
Huismiddeltjes zijn er om de klachten te verlichten. Maar het allerbeste is om zoveel mogelijk rust te nemen. Dat geeft je lichaam energie om tegen griep of verkoudheid te vechten.    

Virussen

Coronavirussen vormen een bekende groep verwekkers van verkoudheid.
Onder een elektronenmicroscoop hebben deze een krans of ringvormige (corona) gedaante.

Verkoudheid is een infectie van de bovenste luchtwegen die zich makkelijk verspreidt.
Meestal wordt verkoudheid verwekt door het rinovirus.
Dit virus is verantwoordelijk voor 30% tot 80% van alle gevallen.

Een rinovirus is een RNA-virus uit de familie van de Picornaviridae.
Van deze virusfamilie zijn 99 typen virussen bekend.[10][11]

Verkoudheid kan ook worden verwekt door andere virussen.
Het coronavirus veroorzaakt 10% tot 15% van de gevallen.
Griep (influenza) is de oorzaak van 5% tot 15%.[3]

Verder kan verkoudheid het gevolg zijn van menselijke para-influenzavirussen, menselijke respiratoir syncytieel virussen, adenovirussen, enterovirussen en metapneumovirussen.[12]

Vaak zijn er meerdere virussen aanwezig die de infectie veroorzaken.[13]
In totaal worden meer dan tweehonderd virussen in verband gebracht met verkoudheid.[3]

Overdracht
De twee belangrijkste manieren waarop een verkoudheidvirus wordt overgedragen zijn:  inademen of inslikken van druppeltjes in de lucht die het virus bevatten, en contact met geïnfecteerd neusslijm of besmette voorwerpen.

Het is niet zeker op welke manier verkoudheid het meest wordt overgedragen.[15]
De virussen kunnen lange tijd overleven in de omgeving.
Vervolgens kunnen de virussen worden overgedragen van de handen naar de ogen of de neus, waar de infectie plaatsvindt.[14]

Mensen die dicht bij elkaar zitten, lijken een groter risico op infectie te hebben.[15]
De virussen worden vaak overgedragen in kinderdagverblijven en op school, omdat veel kinderen met weinig weerstand onder vaak slechte hygiënische omstandigheden dicht bij elkaar zitten.[16]

De infecties worden dan meegenomen naar andere gezinsleden thuis.[16]
Er is geen bewijs dat luchtrecirculatie tijdens lijnvluchten een manier van overdracht is.[14] Verkoudheid door het rinovirus is het meest infectieus gedurende de eerste drie dagen dat de symptomen optreden. Daarna neemt het risico van infectie sterk af.[17]

Het weer
De naam van de ziekte is terug te voeren op de traditionele opvatting dat verkoudheid wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan guur weer, zoals regen en winterse omstandigheden.

De rol van afkoeling als risicofactor voor verkoudheid is onderwerp van discussie.
Sommige virussen die verkoudheid veroorzaken, komen meer voor in seizoenen met koud en vochtig weer.
Aangenomen wordt dat dit hoofdzakelijk komt doordat mensen dan meer tijd binnenshuis in elkaars nabijheid doorbrengen, waardoor de virussen zich gemakkelijker kunnen verspreiden dan onder zomerse omstandigheden,in het bijzonder kinderen die weer naar school gaan.

Maar er kan ook een relatie zijn met veranderingen in de luchtwegen waardoor infecties makkelijker optreden.[21]

Bij een lage luchtvochtigheid kan de overdracht toenemen doordat druppeltjes zich in droge lucht makkelijker en verder verspreiden en langer in de lucht blijven.[22]
Een hypothese luidt dat kou de bloedvaten in de bovenste luchtwegen vernauwt, waardoor het afweersysteem minder goed werkt[23].

Andere oorzaken

Kudde-immuniteit is immuniteit waarbij een hele groep mensen immuun wordt voor een bepaalde infectie.
Deze vorm van weerstand ontstaat na eerdere blootstelling aan verkoudheidsvirussen, waardoor het percentage luchtweginfecties onder ouderen lager is dan onder jongeren.[24]

Een slechte werking van het immuunsysteem speelt ook een rol bij een verhoogd risico op ziekte.[24][25] Slaapgebrek en slechte voeding worden eveneens in verband gebracht met een verhoogde kans op infectie na blootstelling aan een rinovirus. Aangenomen wordt dat dit komt door de uitwerking hiervan op het immuunsysteem.

Pathofysiologie

Verkoudheid is een ziekte van de bovenste luchtwegen.

Men neemt aan dat de symptomen van verkoudheid vooral samenhangen met de immuunrespons op het virus.[28] De werking van deze immuunrespons is specifiek voor het virus. Het rinovirus bijvoorbeeld wordt doorgaans verkregen door direct contact. Het hecht zich op een onbekende manier aan menselijke ICAM-1-receptoren en activeert daarmee de vrijgave van inflammatoire mediatoren.[28] Deze inflammatoire mediatoren leiden vervolgens tot de symptomen.[28] Doorgaans wordt daarbij geen schade toegebracht aan het neusepitheel.[3] Daarentegen vindt contact met het respiratoir syncytieel virus (RSV) plaats door zowel direct contact als druppeltjes die via de lucht worden verspreid. Vervolgens vermenigvuldigt het virus zich in de neus en keel voordat het naar de onderste luchtwegen gaat.[29] RSV beschadigt het epitheel.[29] Het menselijke para-influenzavirus leidt meestal tot ontsteking van de neus, keel en luchtwegen.[30] Als het bij jonge kinderen de trachea aantast, kan het resulteren in pseudokroep, een droge hoest en ademhalingsmoeilijkheden. Dit komt door de kleine afmetingen van de luchtwegen bij kinderen.[30]

DiagnoseBewerken

Het onderscheid tussen infecties van de bovenste luchtwegen is losjes gebaseerd op de plaats van de symptomen. Verkoudheid is vooral van invloed op de neus, faryngitis voornamelijk op de keel en bronchitis in de eerste plaats op de longen.[2] Verkoudheid wordt vaak gedefinieerd als een neusontsteking waarbij ook keelontsteking in verschillende mate van ernst kan voorkomen.[31] Zelfdiagnose is gebruikelijk.[3] Er wordt zelden onderzocht om welk virus het in feite gaat.[31] In het algemeen kan het virustype niet worden vastgesteld op basis van symptomen.[3]

PreventieBewerken

De enige effectieve manier om verkoudheid te voorkomen, is fysiek de verspreiding van de virussen te voorkomen.[32] Dit wordt vooral bereikt met handen wassen en het dragen van mondkapjes. In de gezondheidszorg worden ook schorten en wegwerphandschoenen gedragen.[32] Isolatie van geïnfecteerde personen is niet mogelijk, omdat de ziekte zo wijdverbreid is en de symptomen niet specifiek zijn. Vaccinatie blijkt moeilijk te zijn omdat er zo veel virussen zijn en de virussen snel veranderen.[32] Het is erg onwaarschijnlijk dat er een vaccin met een brede werking wordt ontwikkeld.[33]

Regelmatig handen wassen verkleint de kans op overdracht van koude virussen. Dit werkt het best bij kinderen.[34] Het is niet bekend of het gebruik van antivirale of antibacteriële middelen bij het gewone handenwassen het nut van het handenwassen vergroot.[34] Het dragen van mondkapjes in de nabijheid van mensen met een infectie kan nuttig zijn. Er is onvoldoende bewijs dat aantoont dat het aanhouden van een grotere fysieke of sociale afstand nuttig is.[34] Zinksupplementen kunnen helpen bij vermindering van het aantal malen dat iemand verkouden wordt.[35] Regelmatige inname van vitamine C-supplementen verkleint het risico of de ernst van de verkoudheid niet. Met vitamine C kan een verkoudheid korter duren.[36]

Behandeling
Er zijn geen medicijnen of kruidenmiddelen waarvan is bewezen dat ze de duur van de infectie verkorten.[37] Behandeling bestaat uit verlichting van de symptomen.[38] Hiertoe behoren het nemen van voldoende rust, voldoende drinken om vochttekort te voorkomen en gorgelen met warm zout water.[12] Veel effecten van de behandeling worden overigens toegeschreven aan het placebo-effect.[39]

Symptoombestrijding
Behandelingen die de symptomen helpen verlichten, omvatten eenvoudige pijnbestrijdingsmiddelen (analgetica) en koortsverlagende geneesmiddelen (antipyretica) zoals ibuprofen[40] en paracetamol.[41] Er is geen bewijs dat medicijnen tegen hoesten effectiever zijn dan gewone pijnbestrijdingsmiddelen (analgetica).[42] Antihoestmiddelen worden ook niet aanbevolen voor kinderen omdat er te weinig bewijs is voor de werkzaamheid en er risico op schade bestaat.[43][44] In 2009 werd in Canada het gebruik van vrij verkrijgbare medicijnen tegen hoesten en verkoudheid voor kinderen tot zes jaar beperkt vanwege bezorgdheid over de risico's en het niet-bewezen nut.[43] Verkeerd gebruik van dextromethorfan (een vrij verkrijgbaar medicijn tegen hoesten) heeft er in een aantal landen toe geleid dat dit middel verboden werd.[45]

Bij volwassenen kunnen de symptomen van een loopneus worden verminderd met eerstegeneratie-antihistaminica. Eerstegeneratie-antihistaminica gaan echter gepaard met bijwerkingen zoals slaperigheid.[38] Andere decongestiva zoals pseudo-efedrine zijn ook werkzaam bij volwassenen.[46] Een neusspray met ipratropium kan de symptomen van een loopneus bestrijden, maar heeft weinig effect bij een verstopte neus.[47] Tweedegeneratie-antihistaminica lijken niet te werken.[48]

Doordat wetenschappelijk onderzoek hiernaar ontbreekt, is niet bekend of veel drinken de symptomen verlicht of sneller een einde maakt aan de ademhalingsklachten.[49] Er is ook te weinig bekend over het nut van toepassing van verwarmde bevochtigde lucht.[50]
Er is één onderzoek waaruit blijkt dat symptomen zoals nachtelijk hoesten, een verstopte neus en slaapproblemen met een verkoudheidsbalsem enigszins te verlichten zijn.[51]

Er worden vaak antibiotica voorgeschreven omdat men dat van artsen verwacht en artsen mensen willen helpen. Ook worden antibiotica voorgeschreven omdat het moeilijk is infecties uit te sluiten die wel met antibiotica behandeld kunnen worden.[54]

Er zijn geen werkzame antivirale medicijnen voor verkoudheid, hoewel uit sommige verkennende onderzoeken enige voordelen zijn gebleken.[38][55]

Alternatieve behandelingen
Hoewel er vele alternatieve behandelingen voor verkoudheid zijn, zijn de meeste van deze behandelingen wetenschappelijk onvoldoende onderbouwd.[38]
Sinds 2010 is er onvoldoende bewijs om honing of neusspoelen aan te bevelen of af te raden.[56][57] Zinksupplementen kunnen de ernst en duur van symptomen verminderen wanneer ze binnen 24 uur na het begin worden ingenomen.[35] Het effect van vitamine C op verkoudheid is uitgebreid onderzocht, maar valt tegen.[36][58] Bewijs voor het nut van echinacea is niet eenduidig.[59][60] De diverse soorten echinaceasupplementen kunnen verschillen wat betreft effectiviteit.[59]

Prognose

Verkoudheid is meestal niet ernstig en gaat vanzelf over, waarbij de meeste symptomen binnen een week afnemen.[2] Als er al ernstige complicaties optreden, is dat meestal bij mensen die heel oud of heel jong zijn of een verzwakt immuunsysteem hebben.[61] Er kunnen bijkomende bacteriële infecties optreden die leiden tot keel- (faryngitis) of bijholteontsteking (sinusitis) of een oorinfectie.[62] Sinusitis doet zich voor in naar schatting 8% van de gevallen en kan indien onbehandeld chronisch worden en is dan zeer lastig te behandelen, anders dan met een operatie. Oorinfecties treden op in 30% van de gevallen.[63]

Epidemiologie
Verkoudheid is de meest voorkomende ziekte[61] bij de mens en over de hele wereld hebben mensen ermee te maken.[16] Volwassenen worden doorgaans twee tot vijf keer per jaar geïnfecteerd.[2][3] Kinderen kunnen zes tot tien keer per jaar verkouden zijn (en scholieren zelfs twaalf keer per jaar).[38] De percentages van infecties met symptomen stijgen met de leeftijd doordat het afweersysteem van ouderen zwakker wordt.[24]

Geschiedenis
Hoewel de oorzaak van verkoudheid pas in de jaren 50 van de twintigste eeuw is vastgesteld, zijn mensen al sinds de vroegste tijden met de ziekte geconfronteerd.[64] De symptomen en behandeling worden al beschreven in het Egyptische Ebers Papyrus, de oudste bestaande medische tekst die werd geschreven in de 16e eeuw voor Christus.[65] De naam "verkoudheid" kwam in zwang in de 17e eeuw door de overeenkomst tussen de symptomen van de aandoening en symptomen die optreden bij koud weer.[66]

In het Verenigd Koninkrijk werd in 1946 een onderzoeksgroep voor verkoudheid (de Common Cold Unit, CCU) opgericht door de Medical Research Council, die in 1956 het rinovirus ontdekte.[67] In de jaren 70 toonde de CCU aan dat behandeling met interferon tijdens de incubatieperiode van een rinovirusinfectie enige bescherming bood tegen de ziekte.[68] Er werd geen bruikbare behandeling gevonden. De groep werd opgeheven in 1989, twee jaar nadat het onderzoek naar zinkgluconaattabletten voor preventie en behandeling van verkoudheid door het rinovirus was afgerond. Zink was de enige succesvolle behandeling die in de geschiedenis van de CCU werd ontwikkeld.[69

Wetenschappelijk onderzoek
Er is een aantal antivirale middelen getest op werkzaamheid bij verkoudheid. Sinds 2009 is er niet één werkzaam gebleken of officieel toegelaten voor gebruik.[55] Er wordt nog onderzoek gedaan naar het antivirale medicijn pleconaril. Het lijkt veelbelovend tegen picornavirussen. Er wordt ook onderzoek gedaan naar BTA-798.[73] Er waren veiligheidsproblemen met de orale vorm van pleconaril en er wordt onderzoek gedaan naar een sprayvariant.[73]

Onderzoekers van de University of Maryland, College Park en de University of Wisconsin–Madison hebben het genoom in kaart gebracht van alle bekende virusstammen die verkoudheid veroorzaken.[74]  Bronnen, noten en/of referenties https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Verkoudheid

Verkoudheid is een infectie aan je luchtwegen, maar een tijdelijke ontsteking.

Het wordt ook wel nasofaryngitis, rinofaryngitis, coryza, valling of gewoon een neusverkoudheid genoemd en is een infectieziekte van de bovenste luchtwegen die zich makkelijk verspreidt en meestal leidt tot een ontsteking in de neus.

Tot de symptomen behoren: hoesten, keelpijn, neusverstopping, een loopneus  en koorts.

Meestal verdwijnen de symptomen na zeven tot tien dagen. Sommige symptomen kunnen echter tot drie weken aanhouden.

Er zijn meer dan tweehonderd virussen die een verkoudheid kunnen veroorzaken. De rinovirussen zijn de belangrijkste verwekkers, soms een coronavirus.

Een acute infectie van de neusholte en neusbijholten, keel of het strottenhoofd (infectie van de bovenste luchtwegen) wordt aangeduid met de delen van het lichaam die het meest zijn getroffen. Verkoudheid is vooral van invloed op de neus, faryngitis op de keel en sinusitis op de neusbijholten. De symptomen worden meer veroorzaakt door een reactie van het afweersysteem op de infectie dan door aantasting van weefsel door de virussen zelf. Handen wassen is de voornaamste manier om infectie te voorkomen. Er zijn aanwijzingen dat het dragen van mondkapjes effect heeft

Er is geen medicijn tegen verkoudheid, maar de symptomen kunnen wel worden bestreden. Verkoudheid is de meest voorkomende infectieziekte bij mensen. Gemiddeld worden volwassenen twee tot drie keer per jaar verkouden. Kinderen worden gemiddeld zes tot twaalf keer per jaar verkouden. Mensen krijgen deze infecties al sinds de vroegste tijden. Mensen kunnen drager zijn van een virus en het doorgeven aan anderen zonder zelf symptomen van een verkoudheid te vertonen.

Klachten en verschijnselen verkoudheid

De meest gebruikelijke symptomen van verkoudheid zijn hoesten, niezen, een loopneus, een verstopte neus en keelpijn.

 Andere symptomen zijn soms spierpijn (myalgie), vermoeidheid, hoofdpijn en gebrek aan eetlust.  Ongeveer 40% van de patiënten heeft keelpijn.
Ongeveer 50% van de mensen moet hoesten.
In ongeveer de helft van de gevallen is sprake van spierpijn.
In sommige gevallen is er een conjunctivitis (rode, jeukende ogen).
Koorts is een symptoom dat bij volwassenen niet veel voorkomt, maar gebruikelijk is bij peuters en kleuters.

Het hoesten dat wordt veroorzaakt door verkoudheid, is meestal minder ernstig dan hoesten ten gevolge van griep (influenza).

Hoesten en koorts zijn bij volwassenen aanwijzingen dat er waarschijnlijk sprake is van griep (influenza).  Een aantal virussen dat verkoudheid veroorzaakt, leidt soms niet tot symptomen.

De kleur van het slijm dat wordt opgehoest uit de onderste luchtwegen (sputum) kan variëren van kleurloos tot geel of groen. De kleur van het slijm geeft niet aan of de infectie is veroorzaakt door een bacterie of een virus.

Beloop bij verkoudheid

De incubatietijd is bijzonder kort, meestal tussen 2 en 5 dagen. Een verkoudheid begint meestal met vermoeidheid, een rillerig gevoel, niezen en hoofdpijn en soms met pijn achter in de keel, voornamelijk bij het slikken en gorgelen.
Binnen twee of meer dagen komen daar symptomen bij zoals een loopneus en hoesten. Gewoonlijk zijn de symptomen twee tot drie dagen na het begin van de infectie het ergst.
Binnen zeven tot tien dagen verdwijnen de symptomen, hoewel ze soms tot drie weken kunnen aanhouden.  Bij kinderen houdt het hoesten in 35% tot 40% van de gevallen langer dan tien dagen aan. 10% van de kinderen met verkoudheid blijft langer dan 25 dagen hoesten.

Na een doorgemaakte verkoudheid ontstaat er meestal een jarenlange immuniteit voor dat specifieke virus door serotype specifieke antilichamen, voornamelijk immunoglobuline A (IgA) in de nasale secreties. Er zijn echter honderden verschillende soorten virussen die een verkoudheid kunnen veroorzaken.

Oorzaak zijn Virussen

Coronavirussen vormen een bekende groep verwekkers van verkoudheid.
Onder een elektronenmicroscoop hebben deze een krans of ringvormige (corona) gedaante.

Verkoudheid is een infectie van de bovenste luchtwegen die zich makkelijk verspreidt.

Meestal wordt verkoudheid verwekt door het rinovirus.

Dit virus is verantwoordelijk voor 30% tot 80% van alle gevallen. Een rinovirus is een RNA-virus uit de familie van de Picornaviridae. Van deze virusfamilie zijn 99 typen virussen bekend. Verkoudheid kan ook worden verwekt door andere virussen.

Het coronavirus veroorzaakt 10% tot 15% van de gevallen. Griep (influenza) is de oorzaak van 5% tot 15%.  Verder kan verkoudheid het gevolg zijn van menselijke para-influenzavirussen, menselijke respiratoir syncytieel virussen, adenovirussen, enterovirussen en metapneumovirussen.

Vaak zijn er meerdere virussen aanwezig die de infectie veroorzaken.  In totaal worden meer dan tweehonderd virussen in verband gebracht met verkoudheid.

Overdracht

De twee belangrijkste manieren waarop een verkoudheidvirus wordt overgedragen zijn:

1) inademen of inslikken van druppeltjes in de lucht die het virus bevatten,

2) contact met geïnfecteerd neusslijm of besmette voorwerpen. Het is niet zeker op welke manier verkoudheid het meest wordt overgedragen. De virussen kunnen lange tijd overleven in de omgeving. Vervolgens kunnen de virussen worden overgedragen van de handen naar de ogen of de neus, waar de infectie plaatsvindt.  

Mensen die dicht bij elkaar zitten, lijken een groter risico op infectie te hebben.

De virussen worden vaak overgedragen in kinderdagverblijven en op school, omdat veel kinderen met weinig weerstand onder vaak slechte hygiënische omstandigheden dicht bij elkaar zitten.  De infecties worden dan meegenomen naar andere gezinsleden thuis. Er is geen bewijs dat luchtrecirculatie tijdens lijnvluchten een manier van overdracht is. Verkoudheid door het rinovirus is het meest infectieus gedurende de eerste drie dagen dat de symptomen optreden. Daarna neemt het risico van infectie sterk af.

Weer

De naam van de ziekte is terug te voeren op de traditionele opvatting dat verkoudheid wordt veroorzaakt door langdurige blootstelling aan guur weer, zoals regen en winterse omstandigheden. De rol van afkoeling als risicofactor voor verkoudheid is onderwerp van discussie.

Sommige virussen die verkoudheid veroorzaken, komen meer voor in seizoenen met koud en vochtig weer.  Aangenomen wordt dat dit hoofdzakelijk komt doordat mensen dan meer tijd binnenshuis in elkaars nabijheid doorbrengen, waardoor de virussen zich gemakkelijker kunnen verspreiden dan onder zomerse omstandigheden, in het bijzonder kinderen die weer naar school gaan. Maar er kan ook een relatie zijn met veranderingen in de luchtwegen waardoor infecties makkelijker optreden.

Bij een lage luchtvochtigheid kan de overdracht toenemen doordat druppeltjes zich in droge lucht makkelijker en verder verspreiden en langer in de lucht blijven. Een hypothese luidt dat kou de bloedvaten in de bovenste luchtwegen vernauwt, waardoor het afweersysteem minder goed werkt^.

Andere oorzaken.

Kudde-immuniteit is immuniteit waarbij een hele groep mensen immuun wordt voor een bepaalde infectie. Deze vorm van weerstand ontstaat na eerdere blootstelling aan verkoudheidsvirussen, waardoor het percentage luchtweginfecties onder ouderen lager is dan onder jongeren. Een slechte werking van het immuunsysteem speelt ook een rol bij een verhoogd risico op ziekte.

Slaapgebrek en slechte voeding worden eveneens in verband gebracht met een verhoogde kans op infectie na blootstelling aan een rinovirus.
Aangenomen wordt dat dit komt door de uitwerking hiervan op het immuunsysteem.

Pathofysiologie

Verkoudheid is een ziekte van de bovenste luchtwegen.

Men neemt aan dat de symptomen van verkoudheid vooral samenhangen met de immuunrespons op het virus. De werking van deze immuunrespons is specifiek voor het virus. Het rinovirus bijvoorbeeld wordt doorgaans verkregen door direct contact. Het hecht zich op een onbekende manier aan menselijke CAM-1-receptoren en activeert daarmee de vrijgave van inflammatoire mediatoren.^[28] Deze inflammatoire mediatoren leiden vervolgens tot de symptomen.^[28] Doorgaans wordt daarbij geen schade toegebracht aan het neusepitheel.^[3] Daarentegen vindt contact met het respiratoir syncytieel virus (RSV) plaats door zowel direct contact als druppeltjes die via de lucht worden verspreid. Vervolgens vermenigvuldigt het virus zich in de neus en keel voordat het naar de onderste luchtwegen gaat.^[29] RSV beschadigt het epitheel.^[29] Het menselijke para-influenzavirus leidt meestal tot ontsteking van de neus, keel en luchtwegen.^[30] Als het bij jonge kinderen de trachea aantast, kan het resulteren in pseudokroep, een droge hoest en ademhalingsmoeilijkheden. Dit komt door de kleine afmetingen van de luchtwegen bij kinderen.^[30]

Diagnose

Het onderscheid tussen infecties van de bovenste luchtwegen is losjes gebaseerd op de plaats van de symptomen. Verkoudheid is vooral van invloed op de neus, faryngitis voornamelijk op de keel en bronchitis in de eerste plaats op de longen.^[2] Verkoudheid wordt vaak gedefinieerd als een neusontsteking waarbij ook keelontsteking in verschillende mate van ernst kan voorkomen.^[31] Zelfdiagnose is gebruikelijk.^[3] Er wordt zelden onderzocht om welk virus het in feite gaat.^[31] In het algemeen kan het virustype niet worden vastgesteld op basis van symptomen.^[3]

Preventie

De enige effectieve manier om verkoudheid te voorkomen, is fysiek de verspreiding van de virussen te voorkomen.^[32] Dit wordt vooral bereikt met handen wassen en het dragen van mondkapjes. In de gezondheidszorg worden ook schorten en wegwerphandschoenen gedragen.^[32] Isolatie van geïnfecteerde personen is niet mogelijk, omdat de ziekte zo wijdverbreid is en de symptomen niet specifiek zijn. Vaccinatie blijkt moeilijk te zijn omdat er zo veel virussen zijn en de virussen snel veranderen.^[32] Het is erg onwaarschijnlijk dat er een vaccin met een brede werking wordt ontwikkeld.^[33]

Regelmatig handen wassen verkleint de kans op overdracht van koude virussen. Dit werkt het best bij kinderen.^[34] Het is niet bekend of het gebruik van antivirale of antibacteriële middelen bij het gewone handenwassen het nut van het handenwassen vergroot.^[34] Het dragen van mondkapjes in de nabijheid van mensen met een infectie kan nuttig zijn. Er is onvoldoende bewijs dat aantoont dat het aanhouden van een grotere fysieke of sociale afstand nuttig is.^[34] Zinksupplementen kunnen helpen bij vermindering van het aantal malen dat iemand verkouden wordt.^[35] Regelmatige inname van vitamine C-supplementen verkleint het risico of de ernst van de verkoudheid niet. Met vitamine C kan een verkoudheid korter duren.^[36]

Behandeling

Poster met oproep aan burgers om "De dokter te raadplegen" voor behandeling van verkoudheid

Er zijn geen medicijnen of kruidenmiddelen waarvan is bewezen dat ze de duur van de infectie verkorten.^[37] Behandeling bestaat uit verlichting van de symptomen.^[38] Hiertoe behoren het nemen van voldoende rust, voldoende drinken om vochttekort te voorkomen en gorgelen met warm zout water.^[12] Veel effecten van de behandeling worden overigens toegeschreven aan het placebo-effect.^[39]

Symptoombestrijding

Behandelingen die de symptomen helpen verlichten, omvatten eenvoudige pijnbestrijdingsmiddelen (analgetica) en koortsverlagende geneesmiddelen (antipyretica) zoals ibuprofen^[40] en paracetamol.^[41] Er is geen bewijs dat medicijnen tegen hoesten effectiever zijn dan gewone pijnbestrijdingsmiddelen (analgetica).^[42] Antihoestmiddelen worden ook niet aanbevolen voor kinderen omdat er te weinig bewijs is voor de werkzaamheid en er risico op schade bestaat.^[43][44] In 2009 werd in Canada het gebruik van vrij verkrijgbare medicijnen tegen hoesten en verkoudheid voor kinderen tot zes jaar beperkt vanwege bezorgdheid over de risico's en het niet-bewezen nut.^[43] Verkeerd gebruik van dextromethorfan (een vrij verkrijgbaar medicijn tegen hoesten) heeft er in een aantal landen toe geleid dat dit middel verboden werd.^[45]

Bij volwassenen kunnen de symptomen van een loopneus worden verminderd met eerstegeneratie-antihistaminica. Eerstegeneratie-antihistaminica gaan echter gepaard met bijwerkingen zoals slaperigheid.^[38] Andere decongestiva zoals pseudo-efedrine zijn ook werkzaam bij volwassenen.^[46] Een neusspray met ipratropium kan de symptomen van een loopneus bestrijden, maar heeft weinig effect bij een verstopte neus.^[47] Tweedegeneratie-antihistaminica lijken niet te werken.^[48]

Doordat wetenschappelijk onderzoek hiernaar ontbreekt, is niet bekend of veel drinken de symptomen verlicht of sneller een einde maakt aan de ademhalingsklachten.^[49] Er is ook te weinig bekend over het nut van toepassing van verwarmde bevochtigde lucht.^[50] Er is één onderzoek waaruit blijkt dat symptomen zoals nachtelijk hoesten, een verstopte neus en slaapproblemen met een verkoudheidsbalsem enigszins te verlichten zijn.^[51]

Antibiotica en antivirale middelen[bewerken]

Antibiotica werken niet bij virusinfecties en dus ook niet bij verkoudheid.^[52] Vaak worden toch antibiotica voorgeschreven, ook al veroorzaken de bijwerkingen van antibiotica algemene schade.^[52][53] Er worden vaak antibiotica voorgeschreven omdat men dat van artsen verwacht en artsen mensen willen helpen. Ook worden antibiotica voorgeschreven omdat het moeilijk is infecties uit te sluiten die wel met antibiotica behandeld kunnen worden.^[54] Er zijn geen werkzame antivirale medicijnen voor verkoudheid, hoewel uit sommige verkennende onderzoeken enige voordelen zijn gebleken.^[38][55]

Alternatieve behandelingen[bewerken]

Hoewel er vele alternatieve behandelingen voor verkoudheid zijn, zijn de meeste van deze behandelingen wetenschappelijk onvoldoende onderbouwd.^[38] Sinds 2010 is er onvoldoende bewijs om honing of neusspoelen aan te bevelen of af te raden.^[56][57] Zinksupplementen kunnen de ernst en duur van symptomen verminderen wanneer ze binnen 24 uur na het begin worden ingenomen.^[35] Het effect van vitamine C op verkoudheid is uitgebreid onderzocht, maar valt tegen.^[36][58] Bewijs voor het nut van echinacea is niet eenduidig.^[59][60] De diverse soorten echinaceasupplementen kunnen verschillen wat betreft effectiviteit.^[59]

Prognose

Verkoudheid is meestal niet ernstig en gaat vanzelf over, waarbij de meeste symptomen binnen een week afnemen.^[2] Als er al ernstige complicaties optreden, is dat meestal bij mensen die heel oud of heel jong zijn of een verzwakt immuunsysteem hebben.^[61] Er kunnen bijkomende bacteriële infecties optreden die leiden tot keel- (faryngitis) of bijholteontsteking (sinusitis) of een oorinfectie.^[62] Sinusitis doet zich voor in naar schatting 8% van de gevallen en kan indien onbehandeld chronisch worden en is dan zeer lastig te behandelen, anders dan met een operatie. Oorinfecties treden op in 30% van de gevallen.^[63]

Epidemiologie.

Verkoudheid is de meest voorkomende ziekte^[61] bij de mens en over de hele wereld hebben mensen ermee te maken.^[16] Volwassenen worden doorgaans twee tot vijf keer per jaar geïnfecteerd.^[2][3] Kinderen kunnen zes tot tien keer per jaar verkouden zijn (en scholieren zelfs twaalf keer per jaar).^[38] De percentages van infecties met symptomen stijgen met de leeftijd doordat het afweersysteem van ouderen zwakker wordt.^[24]

Geschiedenis

Hoewel de oorzaak van verkoudheid pas in de jaren 50 van de twintigste eeuw is vastgesteld, zijn mensen al sinds de vroegste tijden met de ziekte geconfronteerd.^[64] De symptomen en behandeling worden al beschreven in het Egyptische Ebers Papyrus, de oudste bestaande medische tekst die werd geschreven in de 16e eeuw voor Christus.^[65] De naam "verkoudheid" kwam in zwang in de 17e eeuw door de overeenkomst tussen de symptomen van de aandoening en symptomen die optreden bij koud weer.^[66]

In het Verenigd Koninkrijk werd in 1946 een onderzoeksgroep voor verkoudheid (de Common Cold Unit, CCU) opgericht door de Medical Research Council, die in 1956 het rinovirus ontdekte.^[67] In de jaren 70 toonde de CCU aan dat behandeling met interferon tijdens de incubatieperiode van een rinovirusinfectie enige bescherming bood tegen de ziekte.^[68] Er werd geen bruikbare behandeling gevonden. De groep werd opgeheven in 1989, twee jaar nadat het onderzoek naar zinkgluconaattabletten voor preventie en behandeling van verkoudheid door het rinovirus was afgerond. Zink was de enige succesvolle behandeling die in de geschiedenis van de CCU werd ontwikkeld.^[69]

______________________________________________________________________