Longemfyseem is in de geneeskunde een toestand waarin de longen sterker uitgerekt zijn dan normaal terwijl de interne microstructuur ervan.

De vorm van de longblaasjes en de fijne tussenschotjes daartussen, deels verloren is gegaan zonder dat er duidelijke longfibrose is opgetreden.

Een tweedimensionaal model voor het begrijpen van de zuivere mechanische gevolgen van septumruptuur. Zie de microstructuur als een elastisch net dat opgespannen is op een beperkt oppervlak.

In rood weergegeven is de extra ruimte van de nieuwe holte na septumbreuk. De gezonde mazen (alveoli) hebben per saldo minder oppervlak (VIDEO) ^[3]  

De belangrijkste mechanische consequentie van septumbreuk is dat de resulterende holte groter is dan de som van de twee alveolaire ruimtes (zie zijkant figuur).

Als gevolg van het ontbreken van mechanische ondersteuning van de gebroken septa wordt de elastische terugslag van de longen vergroot door deze nieuwe ruimte, noodzakelijkerwijs op kosten van het omringende gezonde parenchym.

Hierdoor is:

• het totale gaswisselingsoppervlak verminderd;
• het capillaire vaatbed verkleind, (waardoor de rechterkamer van het hart op den duur in moeilijkheden kan komen);
• de luchtinhoud van de longen verhoogd;
• de elasticiteit van de long verminderd; en de
• maximale uitademingssnelheid verlaagd.

Dit heeft gevolgen voor de patiënt, die sneller kortademig wordt en een grote, tonvormige borstkas ontwikkelt die permanent in de inademingsstand staat. In het eindstadium van de ziekte is de patiënt permanent benauwd, zelfs in rust.

Roken is zonder enige twijfel de belangrijkste oorzaak van emfyseem, en slecht behandelde astma kan uiteindelijk tot deze toestand leiden, evenals een aantal andere afwijkingen zoals genetische defecten in een aantal enzymen, zoals alfa 1-antitrypsine.

Ook bepaalde beroepen kunnen een beïnvloedende factor zijn, zoals glasblazer, trompetspelers en kappers (haarproducten).

'Zuiver' emfyseem is zeldzaam;
Maar daar komt vaak nog een chronische bronchitis en/of astma bij.
Deze combinaties worden wel onder het spectrum van COPD (chronic obstructive pulmonary disease) ondergebracht, en in het verleden in Nederland ook wel CARA genoemd (chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen). De term CARA wordt niet meer officieel gebruikt.

Emfyseem is onomkeerbaar en neigt tot verergering, zeker als de patiënt niet stopt met roken. Genezing is niet mogelijk. Behandeling (met luchtwegverwijders, antibiotica bij infectie, onderdrukking van de ontstekingsreacties van de luchtwegen, en uiteindelijk met permanente zuurstoftoediening) is maar beperkt effectief.

Emfyseem is een van de belangrijke, meestal vermijdbare, oorzaken van invaliditeit, met name bij mensen boven de 45 jaar.

Wat zegt het Buteko Instituut ervan:

Het middenrif is een grote platte spier die onder de longen ligt.

Het middenrif scheidt de borstholte en de buikholte van elkaar. Boven het middenrif liggen de longen en het hart, en onder het middenrif liggen organen zoals  de maag, lever en darmen.

De buitenkant van het middenrif zit vast aan de ribben en de wervels van de ruggengraat.
In het midden hechten de spieren van het middenrif aan een grote peesplaat. 

In het middenrif zitten een aantal openingen.
Er is een opening voor de slokdarm (die je keel met je maag verbindt).
En een opening voor  de aorta (de grote lichaamsslagader die zuurstofrijk bloed van de longen en het hart naar de lichaamscellen brengt), de onderste holle ader (de grote ader die het zuurstofarme bloed dat de lichaamscellen gepasseerd is weer terug brengt naar de longen en het hart).

Ademen met het middenrif

Het middenrif is de belangrijkste spier voor de ademhaling. In rust (na een uitademing) heeft het middenrif de vorm van een koepel (zie de tekening rechts).

Wanneer je inademt, trekt het middenrif samen en naar beneden (bij een diepe ademhaling kan dat wel 10 centimeter zijn – dat voel je omdat je buik naar voren komt).

Doordat het middenrif naar beneden beweegt neemt het de longen mee, die zo groter worden. Door de onderdruk die ontstaat, zuig je lucht naar binnen.

Bij de uitademing ontspant het middenrif weer.

Andere functies van het middenrif

Het middenrif vervult nog een aantal andere taken.

(1) Allereerst is het middenrif één van de pompen van je lymfestelsel. Het lymfesysteem speelt een belangrijke rol bij het schoonhouden van je cellen en maakt onderdeel uit van je immuunsysteem.

(2) Ondersteuning van de hartfunctie. Inademen betekent dat de longen groter worden. Hierdoor wordt ook extra bloed naar het hart gezogen. Hierdoor kan tijdens het inademen de bloeddruk iets omhoog gaan.

(3) Tenslotte: het middenrif speelt een ondersteunende rol bij het “ontlasten van je darmen” (wat we meestal poepen noemen). Het zet druk op de onderliggende organen en duwt zo de feces richting uitgang.